Türkiye’nin yükselen burcu dolar… Her gün üzerine koya koya gidiyor.
Nitekim bugünden sonra çabucak hemen her hafta bu cümleyi duymanız sürpriz olmayacak. “Dolar, Türk Lirası karşısında tekrar rekor kırdı!”
Son günlerde doların çabucak hemen her para ünitesine karşı güçlenmesi de kelam konusu fakat son bir yıla bakarsak tablo Türk Lirası açısından epey acı… İşin aslı Türk Lirası alçaldı!
Tam bir yıl evvel dolar bugün 8.67 idi… Yüzde 112 yükseldi.
Zira “serbest kur” falan uygulanmıyor. Bariz kur çıpası ile dolar denetim altında tutulmaya çalışılıyor. Tüm örtülü sermaye denetimine, müdahalelere ve bu baskıya karşın hala artıyorsa sorun var demektir… Var mı? Var!
Dolar ile borçlanmak daha ucuz!
Merkez Bankası’nın kendisine güvenen insanları yüzüstü bırakmama özelliği, Merkez Bankası’na güvenen kimse kalmaması nedeniyle pek bir işe yaramadı.
Faizleri 100 baz puan yani yüzde1 indirdi. Ne fark etti? Bankalar artık daha fazla mı kredi verecek artık?
İşin enteresan tarafı Hazine 5 yıllık Türk Lirası cinsinden yüzde 10.43 ile borçlanırken birebir vade dolar bazında Eurobond faizi yüzde 10.55’de… Yani Türk Lirası ile borçlanma Amerikan Doları ile borçlanmaktan daha ucuza geliyor. Durum sürdürülemez bir hale geliyor.
Buradan tahvil alanların büyük ziyan edeceği gün üzere aşikar… Bankaları bunları almaya mecbur tuttular fakat onlar da bir yere kadar buna uyarlar. Sonrasında iş patlar…
Dolara baskı nereye kadar işe fayda?
Hem doları hem faizi baskılama denemeleri daha evvel tekraren deneyim edildi ve sonuç değişmedi. Bir müddet sonra ikisi de gerilmiş yaydan çıkan ok üzere fırladı gitti. Bu sefer neden değişik bir sonuç beklendiğini biri bana söyleyebilir mi?
İpleri daima ellerinde tutabileceklerini sanıyorlar. Olağan ki yanılıyorlar. Tahminen bir, iki, en fazla yılbaşına kadar… O da dışarıdan bir yerlerden bir yolla para gelirse… Yoksa ne yapsalar nafile…
Neden, zira para basıyorlar, genişleme yapıyorlar, kredi dağıttırmaya çalışıyorlar. Basılan paranın adresi neresi olacak?
Yurt dışı borç ödemelerine, güç ithalatına, cari açığı kapamaya… Bunlar için geçer akçe dolar… Senin bastığın parayı kabul etmiyorlar.
Zira yabancılarda “Türkiye’nin iflas riski var” algısı o kadar üst seviyede ki, borç istesek dolar bazında çok yüksek faiz istiyorlar.
Haliyle kredisini kapamaya niyetlenenler parasını dövize çevirmek isteyecek, ardından yurtdışına yollayacak. Net olarak ülkeden döviz çıkışı yaşanacak. Yok ki ne çıkacak?
Dolarda taraf daima yukarı
Bütün gelişmeleri toplayıp, kaynatalım… Ortaya çıkan yemek, Türk Lirası her daim kıymet kaybedecek. Resmisi bile yüzde 80 olan enflasyon ile öteki nasıl hareket etmesi beklenecek?
Merkez Bankası ne işe fayda? Haydi yüklü müdahale etse ya kendisi… Ufak bir pürüz olarak, döviz rezervi yok! Bitirdi… Hatta Merkez Bankası rezervleri 52 milyar dolar eksiye girdi… Yaz da bitti. Yüksek dönemde turizm gelirleri dahi rezervleri artırmaya yetmedi.
Hep tribünlere oynuyorlar, buluyorlar bir bahane… Biz makus yönettik, kalkamayacağımız borcun altına girdik demiyorlar, düşman yaratıp beddua ediyorlar.
Dönülmez akşamın ufku
Kur Muhafazalı Mevduat iktisat idaresinin tutunduğu tek dal… Oraya yatırım yapmayan şirketlere bankalar kredi bile vermiyorlar.
Yatan para yaklaşık 80 milyar dolar… İsteseler de istemeseler de devam ettirmek zorundalar. Ya ne yapacaklar? Bırak Merkez Bankası rezervlerini, tüm bankalardan bile çıkmaz o kadar para…
Burada kritik nokta muhalefetin bu paraları ödemeyeceğini açıklaması. Seçimlere yaklaşırken bu nedenle sistemden mümkün çıkışlar doları üst pompalar…
İşlerin eskiye dönmeyeceği belli… Cin şişeden çıktı. Durum o denli bir raddeye geldi ki bir cami avlusunda avuç açmadığımız kaldı! Dolar artmasın mı?