Avrupa Parlamentosunda Türkiye hakkında hazırlanan 2021 yılı raporu kabul edildi.
AP’nin Türkiye raportörü Nacho Sanchez Amor’un hazırladığı 2021 Türkiye Raporu AP Genel Konseyinde yapılan oylamada 67’ye karşı 448 oyla kabul edildi. 107 milletvekili çekimser oy kullandı.
Raporda, Türkiye ile AB ortasında bedeller ve standartlar konusunda uzaklık bulunduğu, hukukun üstünlüğü ve temel haklarla ilgili AB’nin telaşlarının Türkiye’nin iştirak sürecini etkilediği görüşü savunularak parlamentonun Türkiye’nin iştirak müzakerelerinin devamını öngörmediği tabir edildi.
“AB-TÜRKİYE İLİŞKİLERİNDE AZ DA OLSA BİR DÜZGÜNLEŞME VAR”
“Genel manada AB-Türkiye münasebetlerinde son bir yılda ve bilhassa son aylarda az da olsa bir iyileşme” olduğu kaydedilen raporda, “AP, mevcut zorlukların aşılması ve bunların yerine daha sürdürülebilir, gerçek bir olumlu dinamik koyulması ümidini söz etmektedir.” denildi.
AB ile Türkiye ortasında 2021’de iklim değişikliği, göç ve güvenlik, kamu sıhhati bahislerinde yüksek seviyeli diyalog toplantılarının yapılmasından duyulan memnuniyetin lisana getirildiği raporda, Türkiye’nin 2021-2023 periyodu için ulusal hareket planını güncellediği, çeşitli alanlarda AB müktesebatıyla daha yakınlaştığı hatırlatıldı.
TÜRKİYE DEĞERLİ MÜTTEFİK
Raporda, Türkiye’nin stratejik değere sahip bir ülke olduğu, geniş bölgesinde istikrar için kilit kıymet taşıyan bir ortak pozisyonunda bulunduğu, NATO içinde AB ülkeleri için hayati kıymetteki bir müttefik olduğu tabir edildi.
AB’nin, Türkiye ile bağlantılarını diyalog, hürmet ve karşılıklı itimat temelinde düzeltmeye devam etmek istediği kaydedilen raporda, bu çerçevede Türk yetkililerin AB üyeliğine bağlılık taahhütlerini tabir eden açıklamalarından memnuniyet duyulduğu, telaffuzların harekete geçirilmesinin beklendiği belirtildi.
AP’nin raporunda AB Kuruluna davet yapılarak askıya alınan yüksek seviyeli siyasi diyalog ile iktisat, güç, ulaştırma alanındaki yüksek seviyeli sektörel diyaloğun tekrar kurulması, ayrıyeten temel özgürlükler ve hukukun üstünlüğü ile ilgili duruma bağlı olarak AB-Türkiye Paydaşlık Kurulunun yine yapılması istendi.
Türk iktisadının durumundan telaş duyulduğu belirtilen raporda, AB ile daha güçlü ve yakın ilgiler sayesinde zorlukların kimilerinin hafifleyebileceği lisana getirildi.
AP’DEN AİHM DAYATMASI
“Hukukun üstünlüğü ve temel haklar” başlığı altında Türkiye’ye yönelik tenkitlerin sıralandığı raporda, bu hususların AB ile bağlardan farklı tutulamayacağı, Türkiye’nin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarını uygulaması gerektiği değerlendirmesi yapıldı.
AP milletvekilleri ayrıyeten Türkiye’de söz ve şov özgürlüğü ile gazetecileri engelleyen kimi önlemler uygulandığını savunarak, bunlardan kaygı duyulduğunu kaydetti.
YARGI PAKETLERİ AP’Yİ RAHATSIZ ETTİ
Türkiye’nin 4. ve 5. yargı paketlerinin yanlışsız istikamette adımlar içerdiği lakin bunların ana kaygıları gidermeyeceği, hukukun üstünlüğü, yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığı üzere alanlarda AB’nin tasalarının sürdüğü söz edildi.
Raporda Anayasa Mahkemesine hak ihlalleriyle ilgili açılan davaların arttığı, bundan tasa duyulduğu lisana getirilerek, muhalefet partilerine yönelik baskı olduğu, bunun da kaygı yarattığı öne sürüldü.
Seçim yasasında değişiklik yapıldığı hatırlatılan raporda, yüzde 7’ye indirilen seçim barajının hala yüksek olduğu, vilayet seçim heyetlerinin belirlenmesi prosedürünün kaygı verici olduğu ileri sürüldü.
Raporda Türkiye’nin legal güvenlik kaygıları bulunduğu, terörle uğraş hakkına sahip olduğu, PKK ve DEAŞ terörünün kınandığı vurgulanarak, Türkiye’nin AB ile terörle çaba, kara para aklama ve terörün finansmanı bahislerinde daha yakın iş birliği geliştirmesi istendi.
– UKRAYNA VE SIĞINMACILAR KONUSUNDA TAKDIR
“AB-Türkiye bağlantıları ve Türk dış politikası” başlığında Türkiye’nin Ukrayna’nın toprak bütünlüğü, egemenliği ve bağımsızlığına verdiği takviye takdirle karşılandı.
NATO müttefiki ve “AB ile ortak ülke” olarak bahsedilen Türkiye ile birçok ortak çıkar bulunduğu, Türkiye’nin Montrö Mukavelesinin takdirle karşılandığı, Ukrayna’ya yardımlarının memnuniyet verici olduğu kaydedildi.
Türk hükümetinin Rusya ile Ukrayna ortasında arabuluculuk eforlarının memnuniyet verici olduğu söz edilen raporda, Türkiye Rusya’ya yönelik yaptırımlara katılmaya davet edildi.
Raporda Türkiye’nin dünyada en fazla sığınmacıya konut sahipliği yapmasına yönelik takdir tabirleri yinelendi ve AB’nin sığınmacılara yönelik fonlarının devam etmesi memnuniyetle karşılandı. Ayrıyeten hem AB’nin hem Türkiye’nin 2016 Türkiye-AB Ortak Açıklaması ve Geri Kabul Muahedesine uymasının değerli olduğu söz edildi.
Türkiye’nin üzerindeki göç yükünün kabul edildiği raporda, tekrar de sığınmacıların ülkelerine geri dönüşlerinin istekli olması gerektiği, sığınmacı zıddı telaffuzlardan kaygı duyulduğu belirtildi.
– AB KOMİTESİNE TÜRKİYE ELEŞTİRİSİ
Şartlar sağlandığında Türk vatandaşları için vizelerin kaldırılmasına dayanak verileceği bildirilen raporda, AB Kurulunda Komşuluk ve Genişleme Müzakereleri Genel Müdürlüğünde, sorumlu AB Kurulu Üyesi Oliver Varhelyi tarafından yapılan değişiklikten hüzün duyulduğu, Türkiye’nin Orta Doğu ve Kuzey Afrika ile ilgili üniteye kaydırılmasının siyasi bir kusur olduğu vurgulandı.
– “TÜRKİYE İLE İŞ BİRLİĞİ GEREKLİ”
Raporda Türkiye-AB iş birliğinin dış siyaset ve güvenlik siyasetinde temel değerde olduğu görüşüne yer verilerek, “AB’nin bilhassa de komşu bölgelerde gelecekteki güvenlik yapılarının tesirli olabilmesi için Türkiye ile stratejik iş birliği ve güzelleştirilmiş bağlantı gerekmektedir. Avrupa Parlamentosu, Ukrayna ve Afganistan üzere çeşitli dış siyaset alanlarında daha fazla AB-Türkiye iş birliğinin sağlanabileceğine inanmaktadır.” denildi.
“TÜRK TARAFI İKİ DEVLETLİ TAHLİL TEKLİFİNDEN VAZGEÇMELİ”
Türkiye’nin AB’ye aday ülke olarak dış siyasetini AB ile uyumlu hale getirmesi istenen raporda, Türkiye ile Ermenistan ortasındaki yakınlaşma eforlarından duyulan memnuniyet lisana getirildi. Doğu Akdeniz’de gerginliğin azalmasına karşın bunun bilakis dönebileceği, olumlu dinamiğin basitçe değişebileceği, Kıbrıs müzakerelerinin yine başlamasının ve Türk tarafının iki devletli tahlil teklifinden vazgeçmesinin beklendiği belirtildi.
SURİYE’DEKİ ASKERİ HAREKETLİLİK KINANDI
AP’nin raporunda Türkiye’nin Suriye’deki askeri harekatlarının kınandığı, Türkiye’ye Libya’daki uyuşmazlıkların tahliline barışçıl yaklaşma daveti yapıldığı kaydedildi.
AP milletvekilleri, İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğine Türkiye’nin güzel niyetle yaklaşması davetini yaptı.
– DIYALOG SÜRSÜN, İTİMAT TESİS EDİLSİN
“Raporun “Türkiye-AB bağlarında izlenecek yol” başlığında ise “Avrupa Parlamentosu, demokrasi, hukukun üstünlüğü, temel haklar ve özgürlükler koşullarına bağlı yenilenmiş, istikrarlı ve karşılıklı bir iştirake tekrar girmek için iki tarafı da bağlardaki mevcut durumu kapsamlı bir yüksek seviyeli diyalogla tekrar değerlendirmeye, güncellenmiş Paydaşlık Muahedesi üzere iştirak sürecine paralel tamamlayıcı yolları araştırmaya teşvik etmektedir.” tabiri yer aldı.
İlişkilerin mevcut halinin tatmin edici olmayan sonuçlar doğurmaya meyilli olduğu kaydedilen raporda, karşılıklı çıkara dayalı iş birliği için sağlam temeller kurulması, inancın tesis edilmesi daveti yapıldı.
Hem AB’nin hem Türkiye’nin diyaloğu sürdürmesi gerektiği görüşüne yer verilen raporda, her iki tarafın da saygılı bir lisan kullanması, mevcut ön yargılarla çaba etmesi istendi ve AB Kurulunun Türk toplumundaki AB farkındalığını artırmak için irtibat siyaseti başlatması istendi.