Pandeminin dünya iktisadını felç ettiği 2020’de Türkiye’nin büyümesinde lokomotifliği üstlenen sanayi dalı, Borsa İstanbul’da da yatırımcıların adresi haline geldi.
Hükümetin başta KOBİ’ler olmak üzere yatırımı ve istihdamı teşvik eden takviyelerinin tesiriyle çarkların dönüşünün sürat kesmemesi, borsada sanayi endeksini adeta coşturdu. Sanayi paylarına yatırım yapan yatırımcı sayısı ikiye katlanırken, sanayi endeksi de borsanın tutunmasını sağladı.
BANKALARA 30 KAT FARK
2020 sonundan 12 Mayıs 2021’e kadar olan süreçte borsada endeks yüzde 2.4 paha kaybederken, tıpkı devirde sanayi endeksi yüzde 15.4 prim yaptı. Bu periyotta bankacılık endeksindeki kayıp yüzde 26.9 oldu. Yerli yatırımcıların büyük ilgi duyduğu yeni şirketleri temsil eden halka arz endeksi ise yüzde 48.55 prim yaptı.
Borsada endeksin pandeminin tesiriyle tabanı gördüğü 23 Mart 2020’den bu yana ise BIST-100 yüzde 71.1 yükseldi. Birebir periyotta sanayi endeksindeki artış yüzde 171.9’a ulaşırken, bankacılık endeksi yalnızca yüzde 5.7 yükselebildi. Yani sanayi endeksindeki artış bankacılıktaki artışın 30 kat üstüne ulaştı. Bu devirde halka arz endeksi ise yüzde 483.9 prim yaptı.
YATIRIMCI SAYISI İKİYE KATLANDI
Endüstriye olan ilgi yatırımcı sayılarına yansıdı. Merkezi Kayıt Kuruluşu datalarına nazaran 2019 yılı sonunda sanayi payı olan yatırımcı sayısı 659 bin iken, bu sayı 2021 nisan ayında 1 milyon 475 bine çıktı. Birebir devirde banka payı olan yatırımcı sayısı ise 340 binden 511 bine ulaştı. Son 1 ayda ise sanayi payı olan yatırımcı sayısı 128 bin artarken, banka hissedarı yatırımcı sayısı 8 bin azaldı.
Sanayi bölümü bilhassa 2020’de Türkiye ekonomisin büyüme performansı sergilemesinde başrolü oynadı. Türkiye yılın geçen yılın son çeyreğinde yüzde 5.9, 2020 genelinde ise yüzde 1.8 büyüdü. Sanayi 2020 son çeyreğinde yüzde 10.30 büyüyerek Türkiye iktisadına 1.98 puanlık katkı verdi. Türkiye bu yılın birinci çeyreğinde yüzde 12.3’lük sanayi üretimi artışı ile OECD ülkeleri ortasında üçüncü sırada yer aldı.
ERDEMİR TEPEYE ULAŞTI
Sanayi bölümünde öne çıkan paylar ortasında endeksteki tartısı yüksek olan Ereğli Demir Çelik Fabrikaları (Erdemir) ön plana çıktı. 23 Mart 2020’den bu yana Erdemir payları borsada yüzde 196 yükseldi. Bu periyotta Sasa yüzde 176, Gübre Fabrikaları yüzde 365, Kardemir yüzde 340, Arçelik yüzde 162, Petkim yüzde 157, Koza Altın yüzde 143 yükseldi.
Son üç alık periyotta ise BIST- 30’da yalnızca Erdemir, Sasa, Kardemir ve Petkim yükseldi. Bu yılın birinci çeyreğinde net kârını yüzde 771 artırarak 2.6 milyar liraya taşıyan Erdemir 70 milyar TL ile borsada piyasa pahası en yüksek şirket haline geldi.